Co to jest AAC – komunikacja wspomagająca i alternatywna?

AAC (Augmentative and Alternative Communication)
oznacza wszelkie działania, których celem jest pomoc w porozumiewaniu się osobom niemówiącym lub posługującym się mową w ograniczonym stopniu. Zamiast wypowiadanych słów i zdań mogą one używać znaków graficznych (piktogramów, obrazków, symboli), znaków manualnych (gestów) lub znaków przestrzenno-dotykowych (np. przedmiotów). Dzięki temu mogą dokonywać wyborów, podejmować decyzje, pytać, opowiadać, wyrażać myśli i uczucia – pokonywać bariery w porozumiewaniu się i stawać się niezależnymi.

Kto może potrzebować AAC?

Użytkownikami wspomagających sposobów porozumiewania się są dzieci, młodzież i dorośli, którzy nie posługują się mową lub posługują się nią w ograniczonym stopniu przez całe życie lub tylko w pewnym okresie. Są to m.in. osoby z porażeniem mózgowym, specyficznymi zaburzeniami mowy, niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem, chorobami genetycznymi, ale także osoby po urazach mózgu. W stosunku do dzieci z zaburzeniami rozwoju, u których mowa nie rozwija się o czasie, używa się komunikacji wspomagającej, aby przygotować drogę rozwoju języka i mowy, jeśli tylko warunki neurobiologiczne u dziecka na to pozwolą.

Na czym polega pomoc osobom niemówiącym?

Dla każdej niemówiącej osoby zespół specjalistów buduje indywidualny system komunikacji, aby mogła ona używać zamiast mowy jakiegoś systemu znaków (gestów, piktogramów, symboli, pisma). Oznacza to wiele działań takich jak: dobór znaków, budowanie osobistych pomocy do komunikacji, nauka wybierania i wskazywania, przygotowywanie partnerów rozmowy, wyposażenie osoby niemówiącej w odpowiednie urządzenia elektroniczne czy komputer, które użyczą jej głosu (tzw. technologia wspomagająca), a także (w przypadku osób niepełnosprawnych ruchowo) stworzenie odpowiedniego siedziska, w którym użytkownik AAC będzie mógł wykorzystać proponowane pomoce.

Czym jest technologia wspomagająca (Assistive Technology, AT)?

To wszystkie rozwiązania z wykorzystaniem komputera, innych urządzeń elektrycznych lub elektronicznych, które mają pomóc osobie z niepełnosprawnością pokonać bariery w codziennym życiu, osiągnąć niezależność.
Niezależność w porozumiewaniu się może zapewnić komputer lub urządzenie do komunikacji z mową nagrywaną albo syntezowaną oraz odpowiednim oprogramowaniem zapewniającym dostęp do znaków, symboli, czy liter. Komputer zwykle musi być wyposażony w specjalistyczne peryferia, które zastąpią mysz, czy klawiaturę, których nie może obsłużyć osoba z głębszą niepełnosprawnością ruchową i/lub intelektualną.

Kto udziela pomocy w zakresie AAC i AT?

Na świecie pomocy z zakresu AAC i AT udzielają specjalistyczne ośrodki diagnostyczne i rehabilitacyjne, szkoły specjalne, zespoły wczesnego wspomagania rozwoju, poradnie rehabilitacyjne, specjalistyczne poradnie logopedyczne. Diagnozę i terapię prowadzą tam zespoły specjalistów. AAC w Polsce dopiero się rozwija.

Niestety ciągle w niewielkiej liczbie placówek terapeutycznych czy edukacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych AAC jest używane powszechnie, jako standard, z udziałem zespołu specjalistów, przez wszystkie osoby mające kontakt w placówce z dzieckiem…

U nas w szkole korzystanie z komunikacji alternatywnej i wspomagającej to standard!!!
Dla każdej niemówiącej osoby budowany jest indywidualny system komunikacji, tak aby mogła używać zamiast mowy jakiegoś systemu znaków (gestów, piktogramów, pisma). Oznacza to konieczność zastosowania wiele działań – wyboru systemu komunikacji, doboru znaków, budowania osobistych pomocy do komunikacji (książki, tablice), nauki wybierania i wskazywania oraz szkolenia partnerów rozmowy.
Niezależnie od tego jaki graficzny system komunikacyjny zostanie wybrany dla danego użytkownika są dla niego tworzone indywidualne pomoce komunikacyjne. Są one różnorodne i dostosowane do możliwości ruchowych, wieku i stopnia zaawansowania użytkownika w nauce korzystania z AAC.
Staramy się, aby zapewnić bardzo istotnym aspekt komunikacji, by rodzaj znaków i sposób ich wskazywania był  możliwy do odczytania przez przyjaciół dziecka!
Także budynek naszej szkoły opisany jest z wykorzystaniem metod AAC.

PS. Zapraszamy do odwiedzenia naszej biblioteki szkolnej, rozmów z terapeutami, odwiedzenia tematycznych stron WWW.

powrót